Het vissen op baars trekt vele sportvissers wereldwijd dagelijks naar de waterkant. De verschillende baarssoorten zijn zeer geliefde sportvissen. Twijfel je waarom dit zo is, bekijk dit overzicht van inheemse en exotische baarssoorten.

Tekst & foto’s Clemens Ratschan en Wikipedia

Typisch voor de baars zijn de twee stekelige rugvinnen waarvan de voorste stevige vinstralen heeft die behoorlijk kunnen prikken. In tegenstelling tot de meeste andere inheemse vissoorten heeft de baars een ruw schubbenkleed. Dat komt omdat baarzen kamschubben hebben en de andere vissoorten ronde schubben. Baarzen hebben een goed ontwikkeld geheugen, zijn sterk visueel georiënteerd en hebben nog veel andere interessante eigenschappen. Baarzen zijn nieuwsgierig en hebben interesse in alles wat beweegt, iets wat sportvissers goed uitkomt.

Met deze wetenschap kunnen we aan de slag. De meest verwante baarssoorten die wij kennen, in vergelijking met onze inheemse baars, is de Amerikaanse black bass. Hierbij gaat het met name om de twee ondersoorten de ‘smallmouth bass’ en de ‘largemouth bass’, en natuurlijk de zonnebaars. Onder de baarzen zijn er grote verschillen waar ze zich ophouden. Er zijn baarzen die zich aan alle omstandigheden aanpassen, maar er zijn ook soorten die zich tegen de bodem en/of enkel in sterk stromend water ophouden.

Inheemse stekelridders

1. Baars
De baars (Perca fluviatilis) is de meest voorkomende baarssoort in onze Europese wateren. De vis komt voor in koude bergmeren, in warmere rivierarmen, plassen, meren, in de vlagzalmzones en tot zelfs in brak water. Zijn verspreidingsgebied is enorm en reikt over heel Eurazië van West-Europa (behalve de Iberische eilanden) tot het noordelijkste deel van Scandinavië en zelfs tot in Oost-Siberië. In Spanje en Italië is een aanverwante soort uitgezet, met name de Yellow perch (Perca flavescens). Jonge baarzen leven in scholen, je kunt ze in grote zwermen aantreffen.

Hoe ouder en groter ze worden, des te meer ze solitair gaan leven.

Hoe ouder en groter ze worden, des te meer ze solitair gaan leven.

Van het vele broed zijn er niet veel vissen die het redden tot een volwassen exemplaar. Het broed leeft vooral van plankton. Hoe groter de baarzen worden des te meer ze overschakelen op levend voedsel tot ze uiteindelijk een roofvis worden. De grootte van een baars hangt af van zijn leefgebied. Wij mogen stellen dat een lengte van 35 cm voor een baars groot is. Er zijn uitzonderlijk situaties waarin de baars een lengte kan bereiken tot 60 cm met een gewicht dat schommelt rond de vier kilogram. De grootste gekende baars zou in 1943 in het Duitse Edermeer gevangen zijn en woog zeven kilogram.

2. Snoekbaars
Snoekbaars (Sander lucioperca) hoeft eigenlijk net als de baars in een hengelsportblad als Beet niet meer voorgesteld te worden. Het is onder sportvissers één van de meest begeerde roofvissen. Snoekbaars kan een lengte van om en nabij een meter bereiken. Deze lengte dankt zij mede aan het feit dat ze vanaf het eerste levensjaar op jacht gaat naar kleine visjes.

Bij weinigen is bekend dat snoekbaars oorspronkelijk een uitheemse vissoort was.

Bij weinigen is bekend dat snoekbaars oorspronkelijk een uitheemse vissoort was.

Deze kwam enkel voor ten oosten van de Elbe en tot aan het Donausysteem. In landen zoals Engeland, Frankrijk, Spanje, Italië en onze Lage Landen speelt de snoekbaars een belangrijke rol in de hengelsport. Ook onze snoekbaars heeft een ver familielid in Amerika, de walleye (Sander vitreus). Snoekbaars past zich in de meeste wateren heel snel aan de omstandigheden aan, van rivieren tot meren en diepe plassen. Wat betreft voortplanting is veel verbeterd met het plaatsen van speciale paaiplaatsmogelijkheden. Snoekbaarskooien en -matten helpen glasoog om zijn nest te maken en het jonge broed om zich te beschermen.

3. Zeebaars
De zeebaars (Dicentrarchus labrax) leeft, zoals de naam suggereert, in zout water, maar kan ook gedijen in brak water. Deze rover heeft zich verspreid van de Noordoost-Atlantische Oceaan van Marokko tot en met de Noordzee tot Zuid-Noorwegen. De vis leeft met name in kustgebieden en estuaria. De vis is egaal van kleur en heeft in tegenstelling tot de baars geen lengtestrepen op het lichaam.

Op het menu van de zeebaars staat onder andere vis, inktvis en kreeftachtigen.

Op het menu van de zeebaars staat onder andere vis, inktvis en kreeftachtigen.

Het is een enorm geliefde sportvis, middels verschillende methoden en technieken te vangen en levert aan het juiste materiaal een mooie sport. Dit is ook te danken aan het formaat van de vis. Een volwassen zeebaars is volgens de literatuur tussen de 40 en 80 centimeter lang. Er zijn echter ook al grotere exemplaren gevangen van rond de meter lang en meer dan elf kilogram zwaar.

Uitheemse soorten en soorten met een beperkt belang voor de sportvisserij

4. Wolga snoekbaars
De Wolga snoekbaars (Sander volgensis) is een kleinere soort die voorkomt in Oost-Europa, maar de laatste jaren ook zijn opgang begint te maken richting het westen. De laatste jaren zijn er veel exemplaren gespot in de Oostenrijkse Donau. In theorie kan deze soort, net als de roofblei, via het Main-Donaukanaal in het stroomgebied van de Rijn komen en Nederland en België bereiken. In tegenstelling tot onze snoekbaars eet de Wolga snoekbaars in zijn/haar eerste levensjaar enkel ongewervelde dieren en groeit dus minder snel.

Deze snoekbaars valt vooral op door zijn uitgesproken streepjespatroon op de flanken en hoge rug.

Deze snoekbaars valt vooral op door zijn uitgesproken streepjespatroon op de flanken en hoge rug.

Ook valt deze vissoort op door een kleine bek en kleine tanden. In wetenschappelijke publicaties wordt gesproken van een gemiddelde lengte van 48 cm, maar in de Donau zijn al exemplaren gevangen tot 60 centimeter lengte en twee kilogram zwaar.

5. Black bass
De zogenaamde smallmouth bass (Micropterus dolomieu) en de largemouth bass (Micropterus salmoides) zijn in hun thuislanden (in Noord-Amerika) één van de meest geliefde sportvissen. Vooral hun agressieve manier van jagen brengt de sportvissers in vervoering. Ze worden groot, zijn sterk en hun grote bek (tot achter de ogen) maken deze vissoort de ideale roofvis om op te vissen. Ze hebben op de flanken lange strepen met rechte vlekken. In Europa zijn deze vissen uitgezet, vooral in Frankrijk en Spanje, maar het is hoogst zelden dat daar jonge Amerikaanse blackbass of forellenbaarzen (zoals ze ook genoemd worden) gespot worden. Zich voortplanten hier in Europa blijkt moeilijk te zijn.

In verschillende niet-Amerikaanse landen waar deze soort voorkomt zijn ze een bedreiging voor sommige vissoorten en vooral voor amfibieën.

In verschillende niet-Amerikaanse landen waar deze soort voorkomt zijn ze een bedreiging voor sommige vissoorten en vooral voor amfibieën.

6. Peacock bass
Over het aantal soorten peacock bass zijn de geleerden het nog niet helemaal eens omdat er verschillende ondersoorten zijn. Het lijkt erop dat er twee (meest voorkomende) soorten zijn, maar daar zijn de meningen over verdeeld. De grootste soort peacock bass (Cichla temensis) komt voor in het stroomgebied van de Rio Negro in Brazilië, Colombia en Venezuela.

Deze peacock bass is erg populair bij vooral Amerikaanse en Europese sportvissers, doordat hij zo groot kan worden.

Deze peacock bass is erg populair bij vooral Amerikaanse en Europese sportvissers, vanwege zijn agressieve karakter en prachtige kleuren.

Het huidige wereldrecord (gevangen in 2010) is een vis van ruim 13 kilo, gevangen in het stroomgebied van de Rio Negro. Kenmerkend voor deze soort zijn de drie verticale zwarte strepen op het lichaam. De butterfly peacock bass (Cichla occellaris) is een soort die een stuk kleiner blijft (maximaal 6 tot 7  kilo) en een heel groot verspreidingsgebied heeft. Ook in uiterlijk zijn er veel verschillende patronen, waarschijnlijk zijn er veel ondersoorten van deze soort.

7. Zonnebaars
De zonnebaars (Lepomis gibbosus) werd als een van de eerste vissoorten verkocht in aquaria en tuincentra.

Deze van oorsprong Amerikaanse baarssoort is veelvuldig in Europa ingevoerd en ook wel eens uitgezet.

Deze van oorsprong Amerikaanse baarssoort is veelvuldig in Europa ingevoerd en ook wel eens uitgezet.

Komt nu veelvuldig voor en houdt vooral van warmere wateren. Daar kan de zonnebaars zich flink reproduceren en de mannetjes zonnebaarzen verdedigen agressief hun nest. Het is een heel mooi visje, maar is ook een bedreiging voor inheemse soorten.

8. Pos
De pos (Gymnocephalus cernua) is een zoetwatervis uit de familie van de echte baarzen (Percidae) die inheems voorkomt in de Benelux. De wetenschappelijke naam van de soort werd als Perca cernua in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus. De pos wordt tot 25 centimeter lang.

De pos komt algemeen voor in open water zoals het IJsselmeer.

De pos komt algemeen voor in open water zoals het IJsselmeer.

Tijdens de paaitijd in april-juni vormt de pos grote scholen. Ze paaien in ondiep water op waterplanten, stenen en andere obstakels. Pos is naast de blankvoorn het belangrijkste voedsel voor de aalscholver.

9. Gestreepte pos
De gestreepte pos (Gymnocephalus schraetser) is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1758 door Linnaeus.

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1758 door Linnaeus.

10. Zingel

De zingel (Zingel zingel) is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De zingel (Zingel zingel) is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1766 door Linnaeus.

11. Streber
De streber (Zingel streber) is eveneens een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1863 door Siebold.

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1863 door Siebold.

12. Ammerseekaulbarsch 

De Ammerseekaulbarsch (Gymnocephalus ambriaelacus) is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De Ammerseekaulbarsch (Gymnocephalus ambriaelacus) is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De wetenschappelijke naam van de soort pas voor het eerst geldig gepubliceerd in 2010 door Geiger & Schliewen.

13. Donaukaulbarsch
De Donaukaulbarsch (Gymnocephalus baloni) ook is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de echte baarzen (Percidae).

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1974 door Holcík & Hensel.

De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1974 door Holcík & Hensel.