In IJmuiden ligt het grootste en dodelijkste gemaal van Europa. Jaarlijks sterven hier meer dan 10.000 volgroeide palingen op weg naar zee. Rijkswaterstaat plaatst later dit jaar één nieuwe pomp, die identiek is aan de bestaande ’gehaktmolens’. De komende jaren worden ook de vijf andere pompen vervangen. Visveiligheid is bij deze renovatie nog geen vastgelegde eis.
Door Stichting RAVON
Vismigratie vereist meer inspanning
Hiermee wordt pijnlijk duidelijk dat nieuwe wetgeving, die visveiligheid borgt bij renovatie, noodzakelijk is. Nederland moet nog grote stappen maken om het herstel van verschillende soorten trekvissen mogelijk te maken. De toestand van de paling is de afgelopen 20 jaar kritiek. Deze iconische soort wordt als larf geboren in de Sargassozee, zwemt 6000 kilometer naar Europa om op te groeien en keert na circa vijftien jaar terug om zich voort te planten. Palingen lopen vaak vast (pdf: 12,7 MB) op hun route door gemalen, stuwen, dammen, sluizen en waterkrachtcentrales. Mede daardoor is de populatie met circa 90 procent afgenomen en heeft de paling nu de status ‘ernstig bedreigd’.
Sinds de Europese Aalverordening (2007) moeten landen meer doen om de paling te laten herstellen. Recent rapporteerde ICES opnieuw dat er meer inzet nodig is. Eén van de belangrijkste maatregelen die wordt genoemd is het toegankelijk en veilig maken van migratieroutes.
Nieuwe dodelijke superpomp blijft grootschalig vis doden
Gemaal IJmuiden, het grootste van Europa, bedient een groot deel van West-Nederland en verpompt enorme hoeveelheden water van het Noordzeekanaal naar de Noordzee. Via IJmuiden trekt ongeveer zes procent van de Nederlandse ‘schieraal’ (volgroeide paling) naar zee. Bijna 1 op 3 schieralen in IJmuiden gaat door het gemaal.
Sinds 2008 is bekend dat de huidige pompen zeer schadelijk zijn. Met als gevolg directe sterfte bij schieraal van 46 procent, oplopend tot 96 procent door verwondingen. Het gemaal doodt naar schatting jaarlijks 10.000 schieralen direct, oplopend tot het dubbele als gevolg van verwondingen. In gewicht komt dit neer op jaarlijks 10 ton dode schieraal.
De zes pompen die in 1975 werden geplaatst, hadden een verwachte levensduur van 50 jaar. De eerste is in 2020 defect geraakt. Recent bestelde Rijkswaterstaat daarom een nieuwe ‘superpomp’; identiek en net zo schadelijk als de huidige pompen. Er ligt nog geen plan klaar voor de renovatie van de andere pompen. In een schriftelijke reactie (pdf: 974 KB) op vragen van RAVON (pdf: 356 KB) geeft Rijkswaterstaat aan dat het niveau van visveiligheid bij deze renovatie nog onzeker is en nader wordt bekeken. Ook de minister geeft recent in beantwoording van Kamervragen visveiligheid weer als een ‘streven’. Dit maakt de uitkomst onzeker, waarbij de kans bestaat dat vanwege complexiteit, belangen en urgentie toch wordt besloten dezelfde pompen opnieuw te bestellen.
Lees verder hier.
