Veel vissers stoppen tijdens de wintermaanden met het beoefenen van hun sport. Tja, het valt natuurlijk niet te ontkennen dat de weersomstandigheden vaak minder aantrekkelijk zijn. Maar wat vaak wordt vergeten: op de juiste plekken is nu meer te vangen dan in welk ander jaargetijde dan ook!
Tekst & foto’s Jan van Schendel
Om op die juiste plekken te geraken moet je wel bereid zijn om je aan te passen. Meer dan ooit zul je de vissen moeten opzoeken, want in deze tijd van het jaar gedragen ze zich heel anders in vergelijking met de zomer bijvoorbeeld.
Niet alleen aan het visgedrag, maar ook aan de weersomstandigheden dien je je aan te passen. Het is vaak kouder en natter, maar met goede kleding hoeft dat geen enkel probleem te zijn. Goede warmtelaarzen zijn belangrijk, net zoals winddichte kleding. Neem dan ook altijd een thermosfles met warme thee, koffie, chocolademelk of wat anders mee. Een kopje warm drinken doet wonderen op de momenten dat je het toch een keer koud hebt. Verder kun je een beschutte plek opzoeken, maar niet altijd zijn dat de beste plekken. Een goed opgezette paraplu doet wonderen.
AANPASSEN AAN DE VIS
Vissen hebben de gave om plekken te vinden waar de watertemperatuur net dat ene graadje warmer is. Heel vaak verblijven ze tijdens de koudste maanden van het jaar juist daar. Bijna ieder groter watersysteem kent zulke plekken en niet zelden komen daar enorme scholen vis tezamen.
Als die plekken bevist mogen worden, dan kun je er bijna donder op zeggen dat ze garant staan voor goede tot zelfs enorme vangsten! Het frappante is dat dit soort plekken zich vaak bevinden bij of zelfs midden tussen de menselijke activiteit. Let maar op, als een kanaal door een dorp of stad loopt, dan zorgt de bebouwing voor wat extra beschutting. Heel vaak bevinden de vissen zich daar en zijn dat topwinterstekken.
Misschien wel het beste voorbeeld zijn de vele (jacht)havens in ons land. Langs grote watersystemen, zoals de Friese meren, het IJsselmeer, de Randmeren en de grote rivieren die door ons land stromen, liggen tal van dat soort plekken. De afgemeerde boten bieden al automatisch de nodige beschutting en dan worden op sommige plekken die boten ook nog eens bewoond, met de kachel aan dus! Bijna altijd zwemt er in de winter heel veel vis in dat soort havens. Maar opgelet, want in veel van die havens bevinden de vissen zich massaal bij elkaar. Dat houdt ook in dat hele stukken nagenoeg ‘visloos’ zijn! Dat heeft deels ook met een ander fenomeen te maken, namelijk het aalscholverprobleem. Geloof me, deze vogels weten perfect de scholen vis te lokaliseren. En dat is dan weer een extra reden waarom de vissen zich vaak bevinden waar het meeste beweging is op de oever. Juist daar komen de aalscholvers niet echt graag natuurlijk. Datzelfde geldt in principe ook voor de aanwezige vissen, maar de angst voor de aalscholvers overwint al hun andere angsten.
HAVENS – MAG JE ER VISSEN?
In zeker de helft van alle jachthavens mag niet worden gevist, maar er zijn dus ook nog plekken waar er wel gevist mag worden. Laten we heel zuinig zijn op die plekken. Zeker wanneer je mag vissen op de loopsteigers is het belangrijk om na de vissessie die steigers even schoon te spoelen of te vegen. Een kleine moeite toch? Nog iets, zorg er altijd voor dat de boteneigenaren gemakkelijk hun boot kunnen bereiken. Wij zijn natuurlijk een beetje hun gasten, niet andersom, en de onnodige irritaties die er ontstaan, vaak door een gebrek aan onderling respect, hebben al heel vaak gezorgd voor visverboden. Eén ding is zeker, bij teveel ‘overlast’ is er altijd weer maar één verliezende partij en dat zijn wij, de vissers.
VERGUNNINGEN?
Het is raadzaam om voorafgaand aan een vissessie in (jacht)havens uit te zoeken welke vergunning je nodig hebt. Soms volstaat een VISpas, maar vaker heeft een plaatselijke visvereniging de visrechten exclusief gehouden. En soms zelfs zijn de steigers privébezit. Op sommige plekken kunnen dan weer dagvergunningen worden verkregen, op andere plaatsen weer niet. Vooraf even goed uitzoeken, want er loopt altijd veel volk op dit soort plekken!
DE VIS ZOEKEN
De vistechnieken zijn voor een groot deel afhankelijk van de aanwezige hoeveelheid vis en ook de manier waarop gevist kan worden. Het is een misvatting om te denken dat je momenteel een school vis echt kan aanlokken, op de meeste wateren althans. Als er bijvoorbeeld in een jachthaven heel veel vis aanwezig is, dan heb je misschien niet veel voer nodig, maar wel genoeg los aas zoals hennep en casters. Bij een vaste hengelvisserij komt het regelmatig voor dat er bij aanvang helemaal geen ballen lokvoer worden aangevoerd, maar wel losse casters en hennep.
Vis je met de feederhengel, dan werkt een wat behouden voeraanpak ook vaak het best. Gebruik wat voer en meng in de korf de gebruikelijke aassoorten, zoals wat pinkies, maden of casters. Geknipte wormen kunnen met name voor brasems ook heel belangrijk zijn. Verwerk ze echter beetje bij beetje en voeg zeker niet meteen al het aas toe aan het lokaas! Het principe van ‘alles dat in het water ligt kun je er niet meer uit halen’ is momenteel relevanter dan in welk jaargetijde dan ook.
WINTERSNACKS
DE BESTE DOBBERSTEKKEN
Verspreid over Nederland zijn best goede wintervisstekken te vinden. Om jullie een beetje op weg te helpen zal ik wat locaties toelichten waar ik echte topdagen heb beleefd. Ik hoop dat het voor sommigen een hoop zoekwerk zal besparen. De beschreven stekken zijn zeker geen volledige opsomming van alle mogelijkheden. Ik ken echt niet alle wateren en iedere winter hoor ik van ‘nieuwe’ stekken. Zeker in de plaatselijke hengelsportwinkels is genoeg informatie op te doen om ergens in de buurt een goede winterstek te kunnen vinden.
Te beginnen met stekken waar met name de dobbervisserij in de winter volledig tot zijn recht komt. Kijk op beet.nl/winterstekken voor nog gedetailleerde informatie over vergunningen.
Haven Elburg: Ik begin maar meteen met het beste, want een betere haven ken ik niet. Volop grote voorns en soms ook windes en blieken. Voorns van 400 tot 500 gram zijn geen uitzondering hier. Tijdens wedstrijden worden soms gewichten van 50 kilo en zelfs meer gevangen!
Haven Harderwijk: Ook zo’n haven waar de visserij fantastisch kan zijn. Langs verschillende kades wordt vaak veel voorn gevangen. Ook de blieken en windes ontbreken hier zeker niet.
Zuidlaarderkanaal: Een kanaaltje dat in verbinding staat met een groot watersysteem, waaronder het grote Zuidlaardermeer en andere vaarten en plassen. In de winter zwemmen de vissen in grote getale dit beschutte kanaaltje op, dat eindigt in de bebouwing van Zuidlaren. Dit is tevens het beste deel; wordt in de volksmond het Zuidlaarder Kanaaltje genoemd.
Haven van Brielle: Eigenlijk is dit meer een kanaaltje (dat in verbinding staat met het Brielse Meer). Let op: de vissen bevinden zich vrijwel nooit overal. Probeer een plek te vinden waar het water het minst helder is. Juist op dat soort plekken zitten de vissen vaak allemaal bij elkaar. Deze haven staat ook bekend om de soms echt grote voorns en hele grote baarzen.
Haven van Oudenbosch: Ook weer zo’n doodlopend kanaaltje, in dit geval een zijtak vanaf de rivier De Mark. Vaak geldt ‘hoe dichter je bij het stadje en het centrum plaatsneemt, des te beter de visserij is’.
Aanloophaven van Huizen: Ook hier een kanaaltje dat vanaf het Gooimeer gezien dwars door Huizen loopt en eindigt midden in een winkelcentrum. Niet te verwarren met de Oude Haven. Vroeger was er overal vis te vangen hier, tegenwoordig is het kommetje bij het winkelcentrum, daar waar het kanaaltje doodloopt, absoluut de beste plaats.
Havenkanaal bij Assen: Dit water is een zijtak van het Noord-Willemskanaal. Waarschijnlijk komen veel vissen van dat grote kanaal op dit havenkanaal gezwommen. Casters zijn hier vaak een superaas!
Oude Jachthaven Drimmelen: Dit is een echte jachthaven, pal gelegen langs de Bergsche Maas tegenover de Biesbosch. Een van mijn vaste wintervisplekken waar volop wedstrijdjes georganiseerd worden. Zelfs met de plaatselijke visvergunning mag je lang niet overal in de haven vissen, let daar goed op, dat geldt vaak op andere locaties. De vangsten zijn hier de laatste jaren wel erg wisselend. Sommige winters zijn goed, soms ook is er amper een vis te vangen. Deze omgeving wordt echt overbevist door de beroepsvisserij…
Haven van Sprang-Capelle: Ook hier weer een kanaaltje dat eindigt in een klein haventje tegen het centrum van Sprang-Capelle. Ieder jaar is dit een hele goede winterstek. Wel moet je soms bereid zijn om zowat ‘viskist tegen viskist’ te vissen, want het is hier altijd erg druk.
Berghaven nabij Born: Ook in Limburg zijn er goede winterstekken. Deze haven ligt langs het Julianakanaal en ook hier trekken veel vissen de haven in om te overwinteren. De haven staat bekend om zijn grote voorns. Ook het vissen met de matchhengel is hier zeker een optie.
FEEDEREN IN DE WINTER
Ook voor de feedervissers onder ons zijn er volop mogelijkheden. In verschillende diepe grindgaten langs de grote rivieren en op specifieke gedeeltes van grote kanalen is vaak prima vis te vangen. Het voordeel bij het feedervissen is dat je vaak het diepere water kan bereiken, daar waar de vissen zich in dit jaargetijde graag ophouden.
Amsterdam-Rijnkanaal bij Tiel: Dit gedeelte van het kanaal ligt tussen de rivieren de Neder-Rijn en de Waal. Met name wanneer de waterstand hoog is, trekken heel veel vissen dit kanaalgedeelte op, en vaak blijven ze hier ook hangen. Dit water staat bekend om zijn enorm grote blankvoorns. Dat is goed te zien wanneer er een wedstrijd is; telkens weer worden aardig wat van die vissen gevangen. Voorns van een kilo of meer zijn tijdens iedere wedstrijd eerder regel dan uitzondering!
Amsterdam-Rijnkanaal bij Breukelen: Ook op dit deel, veel noordelijker, is altijd wel wat vis te vangen tijdens de wintermaanden. Vaak worden de meeste vissen gevangen pal tegen de overkant van het kanaal, dat toch ongeveer 90 meter breed is. De laatste ontwikkeling schijnt hier te zijn (ik heb hier zelf al lang niet meer gevist) dat er ook veel vissen veel korter bij de eigen oever worden gevangen.
Oude Rijn tussen Alphen aan de Rijn en Woerden: Zolang er geen ijs ligt, kan je hier altijd vis vangen met de feederhengel, maar ook met de dobber. Vaak zijn de wat bredere gedeeltes van dit water het best geschikt voor het feedervissen.
Grindgaten langs de Maas, Waal en Rijn: Langs deze rivieren liggen heel wat grindgaten die vaak erg diep zijn. Dit zijn schitterende overwinteringsplekken voor heel wat vissen. Typisch voor dit soort wateren is dat je wel wat geduld moet hebben. Het kan even duren voordat de vissen de voerstek gevonden hebben. Maar als de vis de stek dan ook eenmaal gevonden heeft, dan kan het vaak helemaal losgaan. Probeer die plekken te vinden waar het niet te ver uit de oever al flink diep is.
Havengebied Rotterdam: Je hebt hier heel wat havens langs de Nieuwe Maas en bijna overal is goed vis te vangen. Vroeger heb ik hier erg vaak gevist, ook wedstrijden. Die wedstrijden worden nu niet meer gevist, maar de vissen zijn zeker niet weg! Het grootste probleem is om ergens een parkeerplek te vinden.
Noord-Hollands Kanaal tussen Amsterdam en Purmerend: Hier zwemt zoveel vis in de winter! Niet voor niets dat in de winter hier nog veel wedstrijden plaatsvinden. Ik had deze stek ook bij het dobbervissen kunnen noemen, want ook op die manier wordt hier vaak gevist. Blieken, brasems en op sommige stukken ook voorns zijn hier bijna altijd volop te vangen. Bij het plaatsje Neck wordt ook in de winter goed gevangen. Het vissen is hier misschien iets meer feeder-georiënteerd, met name op de bredere stukken.
Van Starkenborghkanaal: In het Noorden en het Oosten van ons land zijn er ook prachtige winterstekken en dit Groningse kanaal is daar een goed voorbeeld van. Dit is een kanaal met veel scheepvaart en het is vaak zaak om een stek op te bouwen daar niet te dichtbij. Je hoeft ook zeker niet zo ver te vissen.
EN OP VISVIJVERS?
Commercials en visvijvers zijn locaties waar je ook in de winter vis kunt vangen. Sterker nog, het zijn relatief kleine wateren met veel vis. Bovendien wordt in dit jaargetijde hier minder intensief gevist.
De aanpak is op dit soort wateren anders dan in de warmere periodes van het jaar. In deze uitgave staan meerdere artikelen hoe je het met de vaste hengel of feeder aan kunt pakken. De rode draad: wees voorzichtig met voeren! Karpers en F1’s azen mondjesmaat. Vaak is een kleine voerhoeveelheid, middels een pole-cupje, al meer dan genoeg om vissen tot azen te verleiden. Daarnaast is het zaak om dunnere lijnen en kleinere haken te gebruiken. Je zult merken dat maden nu beter vangen dan pellets. Kortom, een voorzichtige en subtiele aanpak is een must!
Persoonlijk vis ik misschien wel het liefst in deze tijd van het jaar. Wedstrijden zijn nu kleiner van omvang en de echte die-hards blijven over als tegenstanders. Een uitdaging om dan een goed resultaat neer te zetten! Bovendien vang ik graag veel vis en nu is dat mogelijk, mits je op de goede stekken vist. Dat je hiervoor wellicht iets verder moet reizen is misschien een obstakel voor velen. Ik kan het iedereen aanraden, maar pas op dat je niet verslaafd aan het wintervissen raakt!
