Rivieren, meren, vaarten, plassen, wielen, sloten en singels. De Friese taal kent nog veel meer woorden dan deze voor de ruime voorraad aan water in de provincie. Geen wonder, want het oppervlak van Fryslân bestaat voor liefst 50% uit water. En in al dat water zit vis, veel vis! We gingen twee dagen op stap met visgids Jeroen Kok om eens te peilen hoe het met de visstand gesteld is in de waterrijke omgeving van Sneek.
Veel viswater onder de Hollandse luchten van Fryslân.
Tekst en foto’s: Berend Masselink
H2O
Vertel de Friezen niks over watermanagement. In de achterliggende eeuwen verdreven ze de zee, ontgonnen de moerassen, bouwden dijken en terpen tegen het opkomend water en bevoeren de vaarten met skûtsjes. Over de bevroren variant van dit H2O schaatsten ze langs de Friese elf steden. Wat een weelde, al dat water.
Jeroen Kok kan dat beamen. De visgids uit de watersportstad Sneek, ‘business owner’ van Predator Fishing Holland, kan er zelf nog altijd van genieten: “In de vroege ochtend over een stil meer varen en vissen; de bijna verlaten kanaaltjes afvaren en uitkammen; de rust, de natuur, zo heel vroeg of in een jaargetijde als de herfst wanneer je – in het hoogseizoen van de roofvisser! – vaak alleen op het water bent. Mooier kan het volgens mij niet!”
De eerste baars.
Op vakantie
Jeroen heeft een voorgeschiedenis als sportleraar. Hij woonde en werkte in veel landen, waaronder 22 jaar in Duitsland. Gidsen doet hij vanaf 2016, eerst vanaf het Volkerak bij Oude Tonge, daarna vanaf 2018 in Sneek. De rust van het water en het Friese landschap waar Jeroen het over heeft, is haast een understatement. Maar het kan nog erger, want tijdens de crisis werd die rust nog eens verdubbeld. De lockdowns in diverse landen, en de aanbevelingen om ook het reizen in Nederland tot een minimum te beperken, betekende met name in maart een strop voor de visgids, die zijn omzet met 70% zag afnemen. “Mijn klandizie bestaat veel uit visvrienden uit Duitsland, Luxemburg, Oostenrijk en Zwitserland die eens vanaf een boot willen vissen en natuurlijk klanten die wat langer op vakantie zijn. De eerste dag gaan ze vaak met mij mee en daarna gaan ze met één van mijn huurboten zelf op stap. Deze zomer had ik voor het eerst een ander soort klandizie, omdat ik me vanwege de crisis gericht heb op de mensen die al in de regio op vakantie zijn en die een activiteit zoeken. Ik had nu dus veel meer ‘beginners’ die zelf ook geen materiaal bij zich hadden.”
Jeroen Kok kent de omgeving op zijn duimpje.
Houkesleat en de Trije Pôlen
We beginnen de visdag met een flinke bries over het water. De dag ervoor viel er door de sterke wind zelfs nauwelijks te vissen, aldus Jeroen. De drie klanten die hij had gaf hij een paar luwe kantstekken door en terwijl we langzaam over de Houkesleat en de Trije Pôlen naar de visstekken varen, komen via de app prachtige foto’s binnen van het drietal, dat een knappe serie baarzen en snoekbaarzen wist te vangen. Jeroen glimlacht, want tevreden klanten vormen zijn visitekaartje. We zijn inmiddels rechtsaf geslagen en belanden op het Prinses Margrietkanaal. Na de Modderige Gaue komen we bij de kruising met de Easterbrêgesleat. Een leuke stek waar altijd wel iets te vangen valt. John en Alex in de andere boot hebben al een tik gehad op hun shads, en ook Jeroen en ik hadden even contact met baars en snoekbaars. Als ik overschakel op dropshot komt de eerste roofvis aan boord in de vorm van een baars, gefopt door een Spikey shad.
Afwisselend op het grote meer of in de stadjes vissend…
Prinses Margrietkanaal
In het Prinses Margrietkanaal is het wat drukker met de scheepvaart. Flinke binnenvaartschepen stomen langs en zorgen ervoor dat het viswater lekker in beroering blijft, met hier en daar zelfs een mooie stroming waar het water door de zuigende werking van de boten heen en weer kolkt. Op een andere hoek van de kruising voelen we de felle tikken van snoekbaars. Er wordt ook een snoekbaars gehaakt, die er echter voor de boot afschiet.
We varen verder. Het valt ons als ‘westerlingen’ op hoeveel groen er overal is. Weilanden, golvende rietkragen en bomenrijen sieren het landschap. De horizon wordt slechts onderbroken door de contouren van een kerk of molen van een dorp of stadje. Flatgebouwen, appartemententorens of fabrieksgebouwen ontbreken.
Op De Geau tussen IJlst en Sneek.
F70 Yamaha
De boot van Jeroen is een lekkere ruime Baaiman Fishing 601, die hij op maat heeft laten maken tot een perfect passende visboot met veel bewegingsruimte. Achter deze aluminium boot zweert hij bij zijn F70 Yamaha buitenboordmotor die hem in alle situaties brengt waar hij vissen wil. Omdat Fryslân bekend is om zijn meren, kennen deze voor Jeroen weinig geheimen. Zo op het eerste gezicht denken wij aan diep water bij die meren, maar schijn bedriegt; op veel plekken zijn deze meren slechts twee meter diep. En waar ik bij deze meren meteen aan snoek denk, blijkt ook dat naast de waarheid; er wordt hier namelijk vooral snoekbaars gevangen. Zelfs op ondieptes van 180 cm wordt geverticaald. Vaker echter komt het neer op ‘diagonalen’, wanneer er wat extra lijn gegeven wordt en de boot over het water drift op de vrijwel altijd aanwezige wind. Of trollend, met een lichte loodkop of niet al te diep lopende pluggen.
Jeroen kent geen bijgeloof, dus bananen aan boord zijn welkom.
Oudere vissers
Sommige waardevolle tips over goede stekken komen uit de vele contacten die Jeroen onderhoudt met andere sportvissers. “Dan vraag ik aan wat oudere vissers of het wil lukken met vissen en krijg je soms gouden tips over roofvisstekken. Ze varen zonder hulp van fishfinders vaak regelrecht naar een plantenveldje of mosselbank die ze uit hun hoofd weten te liggen. Veel plantenvelden, zoals ik die van het Volkerak kende – van die oerwouden onder water – hebben we hier nauwelijks. Je moet het hebben van rietkragen, plompenbladeren, brugpijlers, aanlegplekken of kruisingen waar je stroming en vis kan verwachten.” Natuurlijk zijn er uitzonderingen op die uitgestrekte ondieptes van 2 meter. Tijdens ons verblijf laat Jeroen die ook zien. De dieptemeter wijst op sommige ‘putten’ in de meren 5 tot 7 meter aan. Dit zijn de stekken waar je vaak visbootjes ziet, omdat er zich altijd wel wat roofvis verzamelt.
Mooie vangst voor John in hartje IJlst.
Wite en Swarte Brekken
Tijdens het varen en vissen vertelt Jeroen de rest van de route. Zodoende passeren we ‘it Nau’ om dan via de Wite en Swarte Brekken door de Soalsleat door te varen naar IJlst om daar wat te eten. In deze gezellige stad meren we aan en stappen de boot uit en zo een terras op. Dit is typisch Friesland: overal kun je wel plekken vinden waar je even van het water kan om een koffie, een broodje of een frietje te nuttigen. De boot ‘parkeer’ je gewoon voor het restaurant, het terras of de kroeg. Laat je hengels en andere spullen er gerust inliggen, want hier is nog sociale controle. De mensen in de buurt houden er een oogje op en zelden wordt er iets gestolen.
Na een broodje en wat frisdrank speelt de vangdrang al snel weer op en wanneer streetfishing voor het terras succesvol blijkt, zoals John laat zien met een mooie snoekbaars pal naast onze afgemeerde boten, staan we al snel weer met ons kunstaas langs de kade, terwijl iets verderop enkele locals het proberen met een dood visje.
De dag vliegt om. Tegen de avond rammelen de magen opnieuw. Net voor terugkeer in Sneek blijkt ook de snoek nog actief en profiteren we nog van een bijtuurtje op De Geau (De Geeuw), totdat Jeroen het vertreksein geeft en tot onze verrassing bij een ander terras afmeert dat toebehoort aan restaurant Lokaal55. Na de Friese rondvaart is deze culinaire stek een perfecte afronding van de visdag.
Onmiskenbaar Sneek, met de beroemde waterpoort. Ook onder deze poort zit baars en snoekbaars.
Netwerken
De volgende dag komt dit restaurant nog weer ter sprake, wanneer Jeroen wat meer uitleg geeft over zijn werkwijze als visgids. Jeroen heeft veel tijd geïnvesteerd in netwerken. Mede dankzij lidmaatschap van de ondernemersvereniging in Sneek, bestaat zijn netwerk uit mensen uit de watersport, vakantieparken, campings, middenstand en horeca. Het voert te ver om te zeggen dat iedereen in Sneek hem kent, maar het scheelt niet veel. En dat werkt, want wanneer hij vissende klanten krijgt, kan hij deze klanten tevens een goed restaurant, hotel of kampeerboerderij aanbevelen. En andersom werkt het ook, want wanneer ergens toeristen verblijven in Sneek die een dagje willen vissen, dan wordt meteen naar Predator Fishing Holland verwezen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel toeristen die op de vakantieparken verblijven, bij hem aankloppen. Op diverse parken heeft hij bovendien huurbootjes liggen, waar veel gebruik van wordt gemaakt. Ook met de lokale hengelsportwinkel heeft Jeroen korte lijntjes. Het is dat de crisis er een stokje voor stak, maar anders was er uit deze samenwerking een streetfish-wedstrijd gekomen waar op de eerste zondag van september ongeveer 75 deelnemers aan zouden meedoen. Jazeker, Sneek als locatie voor streetfishing. De stad bevat enorm veel kades, bruggen, grachten en waterlopen en kent een prachtig decor om al vissend in rond te lopen.
Vluchten voor een onweersbui bij het Starteiland, waar de finish van het SKS Skûtsjesilen altijd plaatsvindt.
Heerenzijl
Hoewel de tweede dag geregeld wordt onderbroken door dreigend onweer en donkere luchten, wat onder meer tot een gedwongen vlucht naar een schuilplaats op het Starteiland (finishplaats van de het SKS Skûtsjesilen) leidt, wordt het een prachtige visdag met de drie voornaamste roofvissoorten die boven water komen op het Sneekermeer; bij de sluis Terherne (waar je soms ook roofblei kunt aantreffen) en tot slot achter de brug van Heerenzijl, waar de wind het Sneekermeerwater door de nauwe doorgang perst en een felle stroming veroorzaakt. Jeroen laveert de boot perfect langs de stroming zodat we eerste rang zitten voor zowel baars, snoek als snoekbaars. Zelfs de brugwachter, zelf een verwoed visser, komt lopend over de steiger even vragen naar ons kunstaas omdat de vangsten hem niet ontgaan zijn.
Zo eindigt onze tweedaagse kennismaking met het water- en visrijke Sneek met een heerlijke afsluiter. Dit had van ons wel een paar dagen langer mogen duren. Na het afscheid van Jeroen en van Sneek rijden we in de avond zuidwaarts het drukke ‘Holland’ weer tegemoet en vragen we ons onderweg af waarom we eigenlijk niet in Friesland wonen. Maar ja, het kan niet altijd feest zijn!
Wil je in Sneek gaan vissen, dan kun je Jeroen vinden via www.predator-fishing-holland.com
Authentieke vakantieboerderij
Dankzij het netwerk van visgids Jeroen worden we voor onze overnachting verwezen naar vakantieboerderij Broeresloot. Gelegen aan het water, naast een prachtige oude (doe-het-zelf) draaibrug, ligt deze stelp-boerderij uit 1870 zeer centraal in het Friese Meren gebied. Gastvrouw Monique Feenstra biedt hier prachtig ingerichte kamers en degelijke studio’s aan met keuken en woonkamer, waar je ook als sportvisser welkom bent. Bekijk het visarrangement op de website: klik hier.
