TOM SINTOBIN – ‘Waar ben je?’, vraagt een vismaat via Whatsapp. ‘Op Schiphol, met Joris, we wachten op een vlucht van ongeveer 10.000 kilometer.’ Het is even stil aan de andere kant van de lijn. ‘Waar ga je vissen?’ vraagt hij dan. ‘Geloof het of niet, maar we gaan op baars…’ Een halve dag later zetten Joris en ik voet aan de grond in Kampala, de hoofdstad van Oeganda. Ons doel: Lates niloticus, beter bekend als Nijlbaars. Hoewel ik behoorlijk moe ben door de lange vlucht, voel ik de spanning in de zwoele Afrikaanse lucht. Nijlbaars is een vissoort waar ik al sinds mijn kindertijd van droom, en nog nooit eerder was ik er zo dichtbij… Die avond slaap ik als een roos in het transithotel vlakbij de luchthaven.

Foto’s: Joris Nieuwenhoff en Tom Sintobi

Goliath-baars

Nijlbaars heeft nog veel andere namen, zoals African Snook, Giant Lates, African barramundi of, naar mijn mening de mooiste naam van allemaal: Goliath Perch. In de Afrikaanse Hausa-taal wordt hij ‘giwan ruwa’ genoemd: ‘waterolifant’. Die laatste naam heeft deze zoetwaterroofvis niet voor niets. Ze kunnen bijna twee meter lang worden en een gewicht van ongeveer 200 kilogram bereiken. Het IGFA-wereldrecord Nijlbaars staat op 230 pond, gevangen in Lake Nasser – maar er zijn al veel grotere vissen gevangen door beroepsvissers.

Deze zoetwaterrovers komen van nature voor in verschillende Afrikaanse wateren, waaronder de Kongo-rivier en de Nijl. Ze zijn ook uitgezet in onder andere Lake Nasser in Egypte, en in de jaren 50 in het Victoriameer in Tanzania, Oeganda en Kenia. Op die laatste plek hebben ze een ecologische en humanitaire catastrofe veroorzaakt doordat ze bijna alle andere inheemse vissen opaten, waardoor de lokale vissersbevolking verhongerde – een tragische geschiedenis die wordt verteld in de documentaire ‘Darwin’s Nightmare’ uit 2004.

Lake Nasser was lange tijd de beste plek om echt grote vissen te vangen. De recent overleden Engelsman Tim Baily had er een prachtig viskamp. Kleinere vissen zijn er nog steeds, maar de giganten van vroeger zijn veel zeldzamer geworden door overbevissing. Ook op Lake Victoria is het niet gemakkelijk om een serieuze vis te vangen met de hengel vanwege de intensieve beroepsvisserij.

Ik vond online een vangstbericht van een Nijlbaars die in 2020 met netten was gevangen en waarvan een gewicht van 205 kilogram werd geclaimd, maar of dat ook echt klopt, is niet te zeggen. Dat het een kolossale vis was, staat echter buiten kijf. Een van de weinige plekken in Afrika waar het bestand aan Nijlbaarzen nog ongerept is, is het 80 kilometer lange stuk van de Nijl dat door het Oegandese nationale park Murchison Falls stroomt. De reden hiervoor is duidelijk: in dit natuurgebied is beroepsvisserij niet toegestaan, en ook sportvissen is alleen toegestaan in de vorm van vangen en weer vrijlaten.

Er wordt strikt toegezien door rangers dat deze regelgeving ook daadwerkelijk wordt nageleefd. Volgens onze gids Stanley zwemmen hier de grootste Nijlbaarzen ter wereld, en ik denk dat hij wel eens gelijk zou kunnen hebben. Het bootrecord aan boord bij hem woog 107 kilogram en werd gevangen door de Nederlander Jan Vos, met aasvis. De grootste vis gevangen met kunstaas woog 70 kilogram.

On the road

De volgende ochtend komt een chauffeur ons ophalen om ons naar de plek te brengen waar alles gaat gebeuren: Murchison Falls. Ik heb een hekel aan autorijden, maar deze rit van ongeveer zeven uur is zeker geen straf. De stadjes en dorpen waar we doorheen rijden, zijn kleurrijk, zoals bijna overal in Afrika. Diverse soorten groenten en fruit liggen op ingenieuze stapels op matten en tafels.

Oeganda heeft een subtropisch klimaat dat zeer geschikt is voor landbouw. ‘Een hongerige man is een boze man’, zegt onze chauffeur, maar hier is genoeg voedsel. We kopen wat tomaatjes en mango’s van een vrolijke Oegandese vrouw genaamd Esther. Elders kun je maïs kopen die in de zon ligt te drogen, of verse vis uit het Victoriameer, maar ook handgemaakte meubels en prachtige jurken.

Overal lopen kippen. Vraag ik me af of die nooit gestolen worden, en de chauffeur lacht hartelijk. Hij legt uit dat het voor Oegandezen erg beschamend is om beschuldigd te worden van kippendiefstal. De belediging is blijkbaar zo ongeveer synoniem met ‘idioot’, want: ‘van alle dingen die je kunt stelen, besluit je een kip te stelen???

|> Verder Lezen? “Op jacht naar Nijlbaars” en nog veel meer interessante artikelen kun je lezen in Beet 2  NU te koop voor € 6,95 in de betere hengelsportspeciaalzaak en de boekhandel.

 

Altijd op de hoogte blijven van het laatste hengelsportnieuws?

Met een abonnement van Beet ontvang je 9X per jaar je favoriete hengelsportmagazine. Zo blijf je thuis en onderweg op de hoogte van de laatste nieuwtjes, lees je blogs van bekende hengelsporters en artikelen van onze redactie.