LARS NIEUWENHOFF – Elke winter opnieuw begint het bij de Noren te kriebelen, want dan komt de zogenaamde ‘skrei’ weer onder de kust. Deze gigantische kabeljauwen zijn dan namelijk vanuit de Barentszzee komen aanzwemmen om rond Noord-Noorwegen te paaien. De naam ‘skrei’ is dan ook afgeleid van het Vikingenwoord ‘skrida’, dat zoveel betekent als ‘reizen’. Lars Nieuwenhoff is al jaren verslingerd aan deze visserij en vertelt ons in deze bijdrage over zijn avonturen up North…
Foto’s: Lars en Joris Nieuwenhoff; klanten van visreis.nl.
‘Skrei’ is eigenlijk geen andere vissoort dan onze eigen Atlantische kabeljauw, ofwel Gadus morhua. Deze overbekende vissoort komt voor op het noordelijke halfrond in het subarctische gebied tussen de 35°N en 83° Noorderbreedte van de 76° Westerlengte en de 86° Oosterlengte, oftewel van de oostelijke kust van Canada en de Verenigde Staten, via Groenland en IJsland, naar West-Europa (de Atlantische Oceaan van de Golf van Biskaje, via het Kanaal, Noordzee en Oostzee tot en met de Barentszzee).
In theorie, althans, want we weten allemaal hoe erbarmelijk slecht het vandaag de dag is gesteld met de kabeljauw in ons lagelands stukje van de Noordzee… In het Noorden zwemmen er gelukkig wel nog een heleboel rond, al lijken de bestanden daar ook af te nemen – gelukkig nog lang niet zo dramatisch als bij ons.
Een paar interessante weetjes over kabeljauw: ze kunnen leven in dieptes tussen de 10 en 600 meter. Jonge vissen verblijven bij voorkeur tussen de 0 en 30 meter en volwassen vissen verkiezen dieptes van 75 tot 200 meter, bij watertemperaturen van 0°C tot maximaal 15°C. Een kabeljauw heeft doorgaans een goudbrons gevlekte huid met een witte buik en een lichte zijlijn die knikt ter hoogte van de middelste rugvin.
Een kabeljauw echter in een omgeving leeft met veel rood zeewier of kelp, kan hij ook een meer rode kleur aannemen en wordt dan ‘kelp-kabeljauw’ genoemd. De oudste gerapporteerde kabeljauw is 25 jaar. De grootste kabeljauw ooit gevangen en gedocumenteerd woog maar liefst 96 kg en was 1,80 m lang. Hij werd gevangen in 1895, in Massachusetts, VS. De enorme visserijdruk heeft er waarschijnlijk toe geleid dat de gemiddelde grootte van kabeljauw tegenwoordig kleiner is dan vroeger en vissen vangen van meer dan 30 kg is een zeldzaamheid…
De familie van de kabeljauwachtigen bevat meerdere soorten. Zo is er de Pacifische kabeljauw (Gadus macrocephalus) die van Alaska tot aan Mexico en China voorkomt. Hij kan een lengte van 120 cm bereiken en een gewicht van 22,5 kg. De Groenlandse kabeljauw (Gadus ogac) komt dan weer in zee- en brakwater voor in het westelijke deel van de Atlantische Oceaan van de monding van de Saint Lawrencerivier tot West-Groenland; ook is er een geïsoleerde populatie in de Witte Zee. Deze soort kan maximaal 80 cm groot worden en 12 jaar oud worden. Andere kabeljauwachtigen zijn schelvis, koolvis, wijting, pollak, leng, lom, heek en grenadiervis.
Up North
En toch kan het nog altijd! Althans: als je bereid bent om in het holst van de winter naar het hoge Noorden af te reizen en er ijs en sneeuw te trotseren. Tussen januari en maart keren miljoenen kabeljauwen vanuit de noordpoolcirkel namelijk terug naar hun Scandinavische geboortewateren voor hun paairitueel. Meer bepaald trekken ze dan naar de wateren rond de eilanden voor de Noorse kust, die net iets warmer en voedselrijker zijn dan hun normale leefgebied. Na de paai zwemmen ze dan weer terug naar de Barentszzee. Een skrei kan in die periode tot 55 kilo wegen (al zijn er zwaardere vissen bekend) en een lengte van 1,80 meter halen. Het huidige hengelrecord staat op 47,02 kg, een bak van een skrei die Michael Eisele wist te vangen nabij Sørøya, Noorwegen.
Dit is een premium artikel.
