Geep bevis je in de lente met een dobber aan het wateroppervlak. Wat de vis tekort komt aan kracht, maakt hij aan licht materiaal goed met spectaculaire aanbeten en wilde sprongen tijdens de dril. Lees in dit artikel hoe je het meeste plezier haalt uit het vissen op die prachtige zilveren pijlen!

Algenbloei

Het is een zonnige ochtend begin mei. Er staat weinig wind en het is licht bewolkt. Het is opkomend water en er lopen al wat mooie stroomnaden. Met hun kenmerkende gekir jagen visdiefjes en sterns op het nieuwe visbroed, dat door de vele rovers naar het wateroppervlak gedreven wordt. Wat mij betreft een van de mooiste Hollandse lentegeluiden aan zee!

De algenbloei, die ieder voorjaar een groene ondoorzichtige soep van de zee maakt, is gelukkig achter de rug. Dus het water is weer helder. Het zijn de perfecte omstandigheden voor het bevissen van de zichtjager geep.

Zoek ze op helder water…

Het is elk jaar weer afwachten wanneer de geep precies aan onze kust arriveert. Geslachtsrijpe gepen komen tussen pakweg april en juni naar de Europese kust om te paaien en zoeken daarvoor obstakels met begroeiing om hun eieren af te zetten. Watertemperatuur en zoutgehalte zijn hierbij belangrijk, waardoor de paaitijd per gebied kan verschillen. Na de paai verspreiden ze zich weer.
De eerste Nederlandse vangstmeldingen komen meestal uit Zeeland. De dijk van Westkapelle is van oudsher één van de topstekken, waar ook veel Belgen de geep komen belagen. En als ‘ze’ er zijn, dan is het er druk. Je kunt echter ook prima langs de rest van de Nederlandse kust terecht. Zoek de plekken in de rest van Zeeland, maar ook in het Europoortgebied, de pieren van Scheveningen en IJmuiden, maar ook bij de kleinere strekdammen langs onze kust. Zoek naar plekken waar stromingen staan en waar steenstort met begroeiing is te vinden. Vanaf een zanderig strand maak je alleen kans als je écht weet dat ze er zijn, dus als je ze aan het oppervlak kunt zien.

Geep heeft de aparte eigenschap sprongen te maken over stokjes of andere zaken die in het water drijven. Ook speelt hun paaigedrag zich soms luid spetterend aan het oppervlak af en dicht bij de kant. Kortom, houd het water(oppervlak) én de vogels in de gaten!

De eerste golf aan gepen kent vaak grote exemplaren… 

VISSEN VOOR DE FUN

Hoe lichter het materiaal, des te meer plezier aan het vangen van geep. Het zijn dan ook vooral de omstandigheden die bepalen hoe zwaar er moet worden gevist. Veel wind of zeer verre worpen vragen om een zwaardere dobber en dus een dikkere lijn en zwaardere hengel. Bij veel obstakels langs de kant is een langere hengel fijn om de lijn makkelijker uit de stenen of het wier te houden. Kortom, lichte karper-, feeders en matchhengels zijn de types om uit te kiezen.

Kies een molentje uit de 3000 tot 5000 categorie. Onder perfecte omstandigheden kun je ook met een spinhengel van pakweg drie meter lang en een werpgewicht tot 20 gram je slag slaan. Een hoofdlijn van 25/00 nylon is meer dan voldoende.

Een gevlochten hoofdlijn is minder aan te bevelen. Het is bijvoorbeeld zeker niet nodig op elk tikje te reageren. Sterker nog, de kans is groot dat je het aas uit de bek trekt. Ook is een knoop in een gevlochten lijn een stuk lastiger te ontwarren dan bij nylon en schuivende dobbers glijden maar stroef langs dit type lijn.

Ook wadend op ondiep water…

WANTROUWEND

De hoofdzaak van de geepvisserij zit hem in de dobber, onderlijn, haakje en aas. Hoewel geep een indrukwekkend aantal tandjes aan de harde snavel heeft zitten is staaldraad helemaal niet nodig. De onderlijn moet zelfs zo dun en onzichtbaar mogelijk zijn; mijn keuze gaat uit naar 20/00 fluorocarbon.
Kies de onderlijnlengte zo lang, dat de montage nog prettig te werpen is. Bij een hengel van drie meter is een twee meter lange onderlijn een mooie lengte. Veel langer dan drie meter is niet nodig.
Een langstelig haakje 6 (bijvoorbeeld Gamakatsu F31 of LS-5013F en dan met een tangetje zelf een offset-knikje gegeven) heeft mijn voorkeur, omdat het grotendeels fladderende aasje goed aan het haakje te zetten is. Verzwaar de onderlijn liever niet met loodjes. Geep kan heel wantrouwig zijn en één zo’n knijploodje kan al teveel weerstand geven.

Ook met kunstaas…

MET EEN BEESTJE

De aaskeuze om geep te interesseren is vrijwel oneindig. Al het kleins dat door het wateroppervlak flappert en wappert, kan een geep doen aanvallen. Met zijn snavel zal hij het ‘beestje’ inspecteren. Maar om hem ook werkelijk te laten eten, dát luistert allemaal iets nauwer.
In het algemeen zijn zagers en reepjes vis van zalm, makreel, geep en forel (tot 1 cm breed, maximaal 10 cm lang en een paar mm dik) favoriet. Je kunt het ‘kopje’ van het aas ‘fixeren’ door het een stukje over het haakknoopje te trekken. Helemaal zeker ben je als het dan nog vastzet met wat bindelastiek.

Bij veel voedselnijd zal de geep agressiever azen en zijn ze ook prima te vangen aan kunstaas, zoals kleine shads, twisters of Silkkrogen, het Deense zijdedraad zonder haak. Is het niet duidelijk of en hoeveel geep er op de stek zit, begin dan met natuurlijk aas.

BEETINDICATIE

De dobber is bij deze visserij eigenlijk vooral een drijvend werpgewicht. Het meest belangrijke is het aas op de gewenste afstand en diepte aan te kunnen bieden; als beetindicator voegt hij ook maar weinig toe.
Als een geep met het aas in de weer is, dan zijn er vaak al eerder kolken rond de dobber te zien dan dat de dobber heeft bewogen. Ik heb het één keer gezien: met de dobber op een paar meter uit de kant was in het heldere water heel goed te zien hoe een geep minutenlang het aasje even pakte en weer losliet. Aan de dobber erboven was niets te zien…

Leuk vissen met de sbirulino.

 VASTE DOBBERMONTAGE

Er is een keuze te maken in het soort dobber: een vaste of schuivende montage. Beide hebben zo hun voor- en nadelen. Voor de vaste montage kies je een Franse geepdobber, een gestroomlijnde buldo of zelfs zo’n bolle zeebaarsdobber met het gewicht onderin. Aan de wartel aan het eind van de hoofdlijn (of voorslag als je zwaarder moet vissen) haak je de dobber en ook de haaklijn. Om te zorgen dat de lijn makkelijker langs de wartel of het metaal van de dobber glijdt kun je met stukjes krimpkous deze delen gladder maken.

Werp ‘upstream’ in en rem de montage af net voordat deze het water raakt. De onderlijn zal zich strekken zonder in de war te raken. De dobber landt keurig op het water in plaats van dat hij zich nog een paar meter het water in boort. Je kunt de montage op de stroming mee laten driften en wachten op wat er komen gaat. Draai af en toe een paar slagen met de molen om contact met de dobber te houden en de bocht in de lijn niet al te groot te laten worden. Eventuele belangstelling van geep verraadt zich door kolkjes rond de dobber of een rare beweging van de dobber. Als de geep het aas echt wil hebben, zal hij zichzelf haken op de weerstand van de dobber.

GEVOELSDINGETJE

Bij de schuivende montage zal de geep geen weerstand voelen. Nu komt er eerst een drijvende of een ‘slow sinking’ bombetta op de hoofdlijn of voorslag, gevolgd door een kraaltje en een warteltje. Dit belangrijke kraaltje schuift over de knoop met de wartel en beschermt zodoende de knoop tegen het constante getik van de bombetta. Altijd zonde om na een inworp met een zielig wapperend lijntje te staan. De haaklijn is weer volgens het al eerder beschreven recept.

Werp op dezelfde manier in en draai nu heel langzaam de lijn binnen. Zo langzaam, dat er nog steeds een bocht staat tussen de hengel en het water. Het aas zal achter de drijvende bombetta vlak onder het wateroppervlak bewegen. Gebruik je een langzaam zinkende bombetta, dan zal het haakaas ietsje dieper worden aangeboden.
Aanbeten ga je nu zien (en voelen!) doordat de bocht in je lijn plots verdwijnt. Ook kan de bombetta ineens een rare draai tegen de stroom in maken. Pak de lijn tussen de vingers en open de beugel. Geef lijn en wacht nog even met slaan. Het haakje moet namelijk eerst nog even van de harde snavel een stukje verder, naar het zachtere deel van de bek. Er is geen vaste formule ‘hoe lang te wachten met aanslaan’, dat is een gevoelsdingetje.

Hoe dichterbij de zomer komt, des te minder geep je zult vangen. En ook het formaat zal kleiner zijn. Maar de kans is groot dat de makreel en fint (Europoort en IJmuiden) zich dan inmiddels onder de kust hebben gemeld. En die kun je met de zelfde spullen ook prima belagen. Kortom, ga ook (weer) eens light met een dobber naar zee en beleef maximaal plezier aan die zilveren pijlen!

Als het vandaag (9 mei 2021) warm wordt, kun je de eerste gepen wellicht al vangen!

De Atlantische heilbot is een vissoort die synoniem staat voor poken van hengels, zware reels en kunstazen van een halve kilo en zwaarder. De logische reden daarvoor is dat deze ‘zwemmende schuurdeur’ honderden kilo’s zwaar kan worden. Is het dan slim en verantwoord om met snoekspullen als enige bagage achter deze iconische platvis aan te gaan? Jeroen Schoondergang wilde dat uitvinden. Hij trok naar het Valhalla van de heilbotvisserij: Torsvåg op het Noord-Noorse eiland Vannøy, met lichte spinhengels en vliegenhengels in de koffer.

 Koeien met een gewei, dan weet je dat je in het Hoge Noorden bent.

door Jeroen Schoondergang

Met een beetje fantasie zouden we kunnen denken dat we op een nederzetting voor poolonderzoek zijn beland, als we het gastenverblijf van Torsvåg Havfiske zo voor het eerst ziet liggen. Het complex grenst aan een kleine en goed beschutte haven. Erachter ligt een heuvel begroeid met rendiermos en naar het noorden toe een arctische scherenkust en de uitgestrekte noordelijke Atlantische Oceaan.

Achter de deur van ons appartement in ons poolstation voor een week, is alles aanwezig. Trine en Sonja die het viskamp bestieren, weten wat vissers nodig hebben. De woningen zijn van alle gemakken voorzien. Natte en vieze vispakken kunnen droog worden weggehangen en er is een professioneel schoonmaak- en fileergebouw op het perceel.

Op de weg er naartoe zijn we wat opgehouden door een kudde rendieren op de weg. “Als de koeien hun hoorns verruilen voor geweien, weet je dat je op een goede plek bent beland.”

Torsvåg viskamp heeft de uitstraling van een poolstation. 

Noordoost 7

Je kunt het soms niet mooier maken dan het is. De weersvooruitzichten zijn ons niet gunstig gezind en de komende dagen gaat er weinig veranderen. Er staat een noordoost 6/7 die de open zee behoorlijk heeft opgeruwd. Met een deining van ruim twee meter is het niet alleen onaangenaam toeven, met onze materialen is er ook niet te vissen. Dat hoeft geen probleem te zijn, is ons verzekerd. Zolang we de zuidelijke stekken bezoeken, valt er uitstekend te vissen. Een Zwitserse gast heeft hier onlangs een flink aantal heilbotten gevangen, door een diep duikende plug over ondiepe zandstroken te trollen.

Buiten de havenmuren sturen we de boeg dus naar het zuiden. En waar achter ons grote stukken oceaan zijn gesierd met witte toppen, lijkt het hier windstil. Wat op de kaart een baaitje lijkt, is een serieus stuk water. Meer dan groot genoeg voor een week vispret.

Die keiharde dreun

Zo’n nieuwe omgeving is altijd even acclimatiseren. En zeker hier is het in het begin wat onwennig voor ons. Bij het zoeken naar een nieuwe uitdaging staat voor vismaten Menno en Rob en voor mijzelf voorop dat we plezier willen beleven op het water. We zijn geen hardcore recordjagers, eerder het tegendeel. We zien liever een gestage stroom van mooie vissen aan boord komen, dan dat ene monster waarvoor we waarschijnlijk onze geliefde, lichte spulletjes moeten inruilen voor het betere big game-werk. Met onze spulletjes gaat het om plezier beleven.

Even acclimatiseren: de eerste gullen komen snel binnen.

Het pret beleven rond Torsvåg komt met een paar aanpassingen ten opzichte van vorige trips. Daar waren we vooral gefocust op het vangen van een mooie ‘mixed bag’: verschillende soorten vis boven verschillende bodemsoorten. In Torsvåg, op 70 graden noorderbreedte hebben we ons tot doel gesteld dat onze pret moet komen uit het gericht driften op heilbot.

Om toch even een gevoel te krijgen voor de omgeving en het water, parkeren we de boot boven een bultje op een rif. Het is even zoeken, maar dan gaan de hengels toch krom. De eerste gulletjes komen snel binnen. En langzaam maar zeker beginnen we een idee te krijgen van driftrichting en –snelheid en van het diepteverloop.

We laten de drift wat doorlopen over een zanderige strook. Dan verschijnt het eerste ‘nogablok’, het ruitvormige silhouet waardoor de hartslag van iedere rechtgeaarde Noorwegenvisser harder gaat slaan. “Ze zijn er”, roept Rob op een drama verhogende, gefluisterde toon. De platvis, die we zo rond de 90 cm schatten laat zich na een korte inspectie van het shadje weer zakken.

Lichte materialen…

 Een beste heilbot laat zich prima drillen op licht materiaal.

Menno probeert zijn aandacht te verdelen tussen het schouwspel naast de boot en zijn hengel. Daarom is hij waarschijnlijk niet helemaal voorbereid op de aanbeet. Zijn spinhengel slaat bijna dubbel en een krijsende slip geeft aan dat het menens is. Maar dan veert de hengel recht. Menno draait een ietwat verfomfaaide shad omhoog. “Die keiharde dreun, zag je dat?”, zegt hij. “Ja, dat was er eentje”, zeggen Rob en ik in koor.

=============================

Heilbot aan de vliegenhengel

In de afgelopen tien jaar is de heilbot steeds vaker met succes met de vliegenhengel belaagd. De afgelopen jaren heb ik van heilbot aan de vlieg een topprioriteit gemaakt tijdens onze trips naar Noorwegen. Vorig jaar ving ik mijn eerste exemplaar en pakte Rob een vis van ruim een meter aan de vliegenhengel. Dit jaar waren we met één vis minder succesvol. Wel hadden we veel volgers, aanbeten en vissen die losschoten. Voor ons staat deze visserij nog in de kinderschoenen. De komende jaren gaan we die visserij zeker verder perfectioneren.

==============================

Een bekend silhouet komt boven…

Heilbot op tv

We krijgen het gevoel dat we grip op onze omgeving beginnen te krijgen. Met enige regelmaat komen er gullen naar boven, soms van aardig formaat. En een keer of vier zien we een ruitvormig silhouet na wat gepluk aan kunstaas en vlieg. De eerste heilbot is nog niet binnen als we onze boot na de eerste visdag de haven in sturen. We zijn het erover eens dat dit niet komt door een gebrek aan vis en kansen. Het ligt aan ons; we moeten eens goed prakkiseren over de manier waarop we vissen.

Soms komt hulp uit onverwachte hoek. Terwijl we op de bank hangen heeft Menno de NRK-app (de Noorse NOS zeg maar) gestart. We zien een programma voorbijkomen waar de presentator de uitdaging is aangegaan om verschillende visserijen onder de knie te krijgen. In deze aflevering vist hij vanaf een charterboot ergens in Finnmark op heilbot.

Het programma kabbelt wat voorbij, totdat de camera onder water duikt. We volgen een shad die op een zanderige bodem de aandacht trekt van een heilbot. De platvis zoomt in op de shad en volgt het aasje van dichtbij. Zakt de jigkop, dan is de interesse meteen over. Pas als de shad in een strak tempo van de bodem omhoog wordt gedraaid, slaat de vis toe.

“We moeten volgens mij veel actiever vissen”, zegt Rob. “Relatief ondiepe zandstroken zoeken en lange drifts maken.” Menno knikt. “En dan inwerpen en binnen vissen. Dat getokkel op de bodem levert niets op.”

Goed de haak zetten

We hebben onze ervaringen en log-aantekeningen gecombineerd met de lessen uit de tv-beelden. Op een minuut of vijf varen van de haven zijn we vlak onder de kant een drift begonnen. De zandstrook loopt geleidelijk af van een meter of elf tot zeven meter. De laatste twee uur van het opkomende tij geeft ons nog een beetje sturing door de stroom. Maar de beweging is wat ons betreft iets aan de trage kant. De meegenomen drijfankers blijven zeker binnenboord. Bij een zwaardere stroming zijn ze essentieel voor het controleren van de driftrichting en –snelheid. Nu kabbelen we zonder hulpmiddelen in een rechte lijn langs de oever.

Mijn vlieg is het eerste aas dat op een overduidelijke interesse van een heilbot mag rekenen. Ik heb de lijn schuin stroomopwaarts geworpen en bij het bereiken van de bodem haal ik de vlieg met rustige halen binnen. De aanbeet is keihard en ietwat onverwacht. Door mijn eigen slordigheid vis ik onder de boot en zet ik noodgedwongen de haak door de hengeltop te liften. De vis schiet er vandoor en neemt meters lijn. Maar dan is het klaar. Mijn hengeltop schiet rechtop en de vlieg komt leeg terug.

Het zetten van de haak is duidelijk wel een dingetje als je zo licht vist. Het is belangrijk om direct contact met de vis te hebben. Met de vliegenhengel doe je dat door de hengeltop in de richting van de vis te houden en de lijn met een stevige ‘strip’ te zekeren; het is een methode die in jargon ‘strip-strike’ wordt genoemd.

In zomerse omstandigheden met een heilbot op de foto.

Vis je met een vrij lichte spinhengel, dan houd je de lijn ook in de richting van de wegzwemmende vis. Met een strakke lijn kun je zo de haak zetten door de hengeltop te liften. Als je niet helemaal zeker van je zaak bent herhaal je die beweging nog een keer. Rob demonstreert de methode bij de tweede aanbeet van de dag. De vis knalt naar beneden met shad met een kopje van 15 gram in de bek. Dan begint dat typische heilbotgevecht: een knallende run waarbij je de staart van de vis tegen de lijn voelt klapperen. Bij het keren gebruikt de bot vervolgens een energiebesparende techniek. Passief en met het lijf gespannen om weerstand te creëren. Eenmaal bij de boot herhaalt het proces zich een aantal malen. Maar na drie runs is het vet wel van de soep. Menno heeft een griphandschoen aan en weet een gelust touw over de staart te krijgen. Tellen later zit een glunderende Rob met 90 centimeter heilbot op schoot. Het zomerse weer maakt het tot een bizar plaatje. Rob in T-shirt met een heuvelrug op de achtergrond die net zo goed uit de Middellandse Zee had kunnen oprijzen, maar dan wel met een arctische heilbot op schoot.

Jaknikkers

Tegen lunchtijd is de tweede heilbot binnen, een kleiner exemplaar heeft Menno’s shad opgeslokt. Deze vis pakte de shad twee meter onder de boot. Meerdere vissen hebben onze shads en vliegen nagezwommen en er aan geplukt. En af en toe hebben we even vastgezeten aan een vis. De regelmatige actie heeft de aandacht getrokken van een aantal Russische viskampgasten, die hun boten nét iets te dichtbij parkeren voor een drift. In plaats van het ontketenen van een internationaal incident, besluiten we plaats te maken. Van een afstandje zien we nog wel een paar shads van een paar honderd gram met erboven vijf fluorescerende rubberalen naar zeven meter diepte zakken. Door hun getjoekel lijken de vissers op jaknikkers op een olieveld. Het lijkt ons op deze stek en dit moment niet de gepaste methode. Maar goed, wij zijn ook nog maar lerende.

 Op zoek naar de perfecte drift.

De volgende gekozen stek is iets uitdagender. We hebben de boot achter een eilandje stilgelegd en starten de drift op een bultje boven een rif. De aanwezigheid van stenen wordt direct duidelijk door af en toe een vastloper en een gul die zich regelmatig meldt. Boven een egale zandbodem op 14 meter zien we af en toe nog wel een klontje gul op de visvinder. Met lichte jigkoppen, kleine shads en onverzwaarde streamers aan een snelzinkende vliegenlijn, beleven we een hoop lol aan visjes van een paar kilo. Maar onze aandacht blijft gefocust op die harde dreun.

===========================

Materiaal

Het streven van onze trip was om zo licht gepakt mogelijk achter de heilbot aan te gaan. Alle hengels die we bij ons hadden waren vierdelig, zodat ze in een gewone reistas passen.

Hengels:

Savage Gear Roadrunner 2,43 m. 20-80 gram. Volgens Menno die deze hengel al jaren als vaste uitrusting gebruikt, is het maximale werkvermogen van 50 gram.

Rob gebruikte een Spro GT-Pro Globetrotter 25-60 gram.

Molens:

Op beide hengels gebruikten zij molens in de 4000-klasse, gevuld met 18/00 (10 kilo) dyneema. Als onderlijn een paar meter fluorocarbon met een breeksterkte van 40 lbs.

Kunstaas:

Ook het kunstaasassortiment hebben we beperkt gehouden. We visten bewust met klein kunstaas, tussen de 10 en 15 centimeter en met loodkopjes tussen de 12 en 25 gram.

Deze shads leverden heilbot op: Fox Zander Pro in wit/chartreuse, Fox Rage Spikey shad in groen en de Quantum Soft Lure Q Paddler in groen met oranje peddel.

=============================

Vastloper

Die dreun blijft uit. Maar als de vastloper van Menno ineens het rit aanneemt, weten we dat het menens is. De run begint de eerste meters traag, maar dan begint de slip te gillen. Menno houdt zijn hoofd koel en goede zijwaartse druk. Als de heilbot zich draait, weet hij een meter of vijftig terug te winnen. Die vijftig meter raakt Menno nog een paar keer kwijt voordat we het ruitvormige silhouet onder de boot zien verschijnen. “Oei, dat is een dikke”, zegt Rob die ziet dat zijn heilbotrecord van vorig jaar ernstig onder druk komt te staan.

De vis weet nog een keer of vier een meter of wat te pakken. Dan is het klaar. Terwijl ik de geluste staart in bedwang houd, tilt Rob de heilbot met een kieuwgreep aan boord. Licht vissen op heilbot is teamwork. Menno toont glunderend een heilbot van 1,10 m aan de camera. Ik weet het, voor de recordjagers is dat een visje van niets. Het duurt nog zeker tien centimeter voordat deze vis geslachtsrijp is. Wij zijn er echter blij mee. Ons vakantierecord is aan duigen. Deze heilbot zit qua formaat wel aardig aan de limiet van wat we kunnen én willen vangen op de meegebrachte spullen.

============================

Topbestemming Torsvåg

Het eiland Vannøy, op een dik uur rijden van Tromsø, staat bekend als topstek voor grote heilbot en grote kabeljauw. Torsvåg is een klein eilandje aan de westoever van het hoofdeiland. Het viskamp ligt op een strategische plek; er is onder de meeste weersomstandigheden wel een oppertje te vinden.

Trine en Sonja runnen het kamp op een professionele manier. Naast uitstekende accommodatie, verhuren ze eersteklas boten: Arvor 215 (6,85 m met 100 pk diesel) en Arvor 230 (7,30 m met 150 pk diesel). Met deze boten kun je een aardige hoop zee aan.

Boeken van een vistrip naar Torsvåg vanuit Nederland of België is doodeenvoudig via Visreis.nl. Eigenaar Joris Nieuwenhoff regelt alles voor je. Hij kent de stek goed en heeft er heel wat uurtjes gevist. 

===========================

Achter ons doel om zeer gericht en succesvol op heilbot te vissen, kunnen we ook een dikke V zetten.

Licht of niet?

Ons doel om een week pret te beleven op het water rond Torsvåg, is zeker geslaagd als we de laatste dag de haven in varen. We hebben talloze gullen gehaakt, tijdens rustige uurtjes met makrelen gestoeid en zo af en toe een koolvis gepakt. Achter ons doel om zeer gericht en succesvol op heilbot te vissen, kunnen we ook een dikke V zetten. Een paar dozijn heilbotten hebben interesse getoond in onze kunstazen en vliegen, waarvan we er negen hebben geland. Twee vissen maten ruim een meter en een aantal zat dat daar net onder.

Natuurlijk houdt onze keuze voor lichte spullen wel een zekere beperking in. Met dit materiaal heb je niets te zoeken op de diepere stroken van tussen de 40 en 80 meter. Als recordjager is het dan ook zeker af te raden om andere spullen mee te nemen dan de gebruikelijk heilbot- en zware kabeljauwstokken en bijpassende kunstazen en aassystemen.

Twee meter?

En wat nu als we zo’n heilbot van twee meter op ondiep water tegen het lijf waren gelopen? Toen we vertrokken hebben we ons die vraag wel gesteld. Natuurlijk bestaat de kans dat we een vis zouden haken die we op zeker niet hadden aangekund met onze spullen. Maar door de keuze van visserij en vooral onze kunstaaskeuze, denk ik dat we dat risico aardig hebben afgewend. Menno ging zelfs zo ver dat hij de weerhaken van zijn jigkoppen dichtkneep. En dat dit de vangstratio niet heeft geschaad blijkt wel uit het resultaat van de week. Met vijf heilbotten waaronder de twee grootste vissen, kwam hij als spekkoper uit de bus.

Zelfs op deze specialistische noordelijke stekken is er niets mis met licht materiaal. Het brengt echter wel een flinke verantwoordelijkheid met zich mee. Dat begint met het onderhoud; je spullen moeten uiteraard piekfijn in orde zijn: verse lijnen, goede onderlijnen, uitstekende knopen en eersteklas metaalwerk, zoals wartels, splitringen en haken. Daarnaast moet je ook niet bang zijn om stevig te drillen.

Zorg voor een molen of reel met een uitstekende slip en durf die slip te gebruiken. Menno kreeg zijn grootste heilbot binnen een kwartier in de boot. Dat is een acceptabele driltijd en wat ons betreft het bewijs dat licht materiaal niet alleen prima op zijn plaats is in deze regionen, het is ook nog eens een garantie voor heel veel visplezier.

Jeroen Schoondergang

Dit ‘Artikel van Toen’ verscheen eerder in Zeehengelsport nummer 367 en kun je nu hier in zijn geheel lezen. 

Natuurlijk houdt onze keuze voor lichte spullen wel een zekere beperking in. Met dit materiaal heb je niets te zoeken op de diepere stroken van tussen de 40 en 80 meter. 

Voor veel ‘zoete’ kunstaasvissers is de gesloten tijd van april tot de laatste zaterdag in mei bij uitstek een periode om eens wat anders te doen. Voor de één is dat een vistrip naar het buitenland, voor een ander de visserij op witvis, karper of zeelt. Wilfred van Nunen gaat in die periode vaak naar het Oostvoornse Meer, om daar te vissen op forel én nog een andere interessante vis: de bot! Lees het in dit artikel uit de Zeehengelsport 363.

Forel en bot…

Dit relatief diepe brakwatermeer onder de rook van de Europoort heeft al enkele decennia een magische aantrekkingskracht op met name vliegvissers die het voorzien hebben op de forellen die er jaarlijks worden uitgezet en die, dankzij het rijke voedselaanbod, in rap tempo uitgroeien tot een indrukwekkend formaat. Vanaf de vele strekdammetjes, óf vanuit een bellyboat of kajak is er prachtig te vissen en omdat je er niet met een motorboot op mag, is het er ook heerlijk rustig. Een oase van rust, midden in een industriegebied!

Niet alleen de forel profiteert hier van het voedselaanbod; ook de bot – die hier geen natuurlijke vijanden kent – kan er dankzij de goedgevulde dis uitgroeien tot putdekselformaat. Jammer genoeg zijn er nogal wat (vlieg)vissers die zich wat denigrerend over de bot uitlaten. Sommigen spreken zelfs van een plaag. Nou, dan is het toch wel een plezierige plaag, want mensen, wat heb ik een plezier beleefd aan deze zilte platte rover! Bovendien heeft de bot – die van nature prima gedijt in dit brakke water – als het er op aankomt wel meer bestaansrecht dan de uitgezette forellen… Al zal ik nu voor ‘salmonidenfielen’ wellicht een uiterst gevoelige snaar raken! Veel heb je voor deze visserij niet nodig: een lichte spin- of dropshothengel, een molentje gevuld met dunne Dyneema (plus minus 10/00), een fluorocarbon onderlijn en een handjevol lichte loodkopjes, dropshotloodjes en kleine shadjes. Voilà: met dit gerei kun je je op gaan maken voor een bijzonder vermakelijk dagje!

Kajak, bellyboat…, kaboat!

Natuurlijk kun je net als bij het vissen op forel vanaf de strekdammetjes vissen. Je vist dan echter altijd van diep naar ondiep water en dat betekent, dat het shadje steeds kortere sprongetjes maakt, naarmate je dichter bij de kant komt. Ideaal is dat niet. Bij het kantvissen moet je er tevens rekening mee houden dat je niet zonder waadpak kunt en dat het ook het wat langer kan duren voor je een ‘bottenhotspot’ gelokaliseerd hebt. Het lopen over de strekdammetjes, het waden van dam naar dam, vergt tijd en oplettendheid, omdat de met algen bezette keien spekglad zijn. Daarom alleen al is de inzet van een bellyboat of kajak aan te bevelen. Zelf bezit ik een opblaasbare kaboat, een compromis tussen een kajak en een Zodiac opblaasboot. Dit 16 kilo wegende vaartuigje van één meter breed past opgerold gemakkelijk in de kofferbak van de auto. Het ‘visklaar’ maken is in een wip gebeurd: even met de voetpomp oppompen, bankjes erin, bodempje van triplex erin, peddels bevestigen, spulletjes erin en je kunt het water op! Ik heb het vaartuigje met name aangeschaft om er tijdens de zomervakantie in Zeeland mee op uit te gaan op zeebaars. Er hangt dan een 2.5pk viertaktmotortje aan de spiegel, waarmee ik vlot van stek naar stek kan switchen. Het Oostvoornse Meer is echter verboden terrein voor motorboten, dus kan het motortje lekker thuis blijven. Geen probleem; al peddelend kun je de interessante stekjes binnen afzienbare tijd bereiken.

Een goede plek om de kajak of bellyboat te water te laten is te vinden bij slag Baardmannetje, aan de Noordwesthoek van het Oostvoornse Meer. Rijdend richting Maasvlakte kun je deze afslag niet missen. Je kunt er met de auto tot aan het water rijden. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om één of twee afslagen eerder (Slag Bergeend of slag Stormvogel) te water te gaan, maar dan is het wel handig om een kanokarretje mee te nemen, aangezien je vanaf de parkeerplaatsen nog een stukje moet lopen over kleiachtige grond om bij het water te komen. Op rolletjes is dat prima te doen.

Ankeren

Eenmaal te water hoef je niet lang te peddelen naar de bevisbare stekken. Die liggen namelijk meteen voorbij de strekdammetjes. Op ongeveer 5 tot 20 meter van de strekdammetjes zul je het zicht op de bodem verliezen, ten teken dat je dieper water bereikt. In het vroege voorjaar, als er geen alg in het water zit, kan het water er echt glashelder zijn! Hoewel het niet noodzakelijk is, is een dieptemetertje natuurlijk erg handig. Maar ook zonder dieptemeter kun je vanwege de helderheid van het water de ondiepe platen en de grenzen naar dieper water redelijk eenvoudig lokaliseren. Wanneer ik ongeveer 5 tot 10 meter water onder de kajak heb, laat ik het ankertje zakken. Voor het werpend vissen is dit essentieel. Waarom? Wel, we vissen met lichte loodkopjes van vijf en zeven gram. Driftend is het dan onmogelijk om gecontroleerd bodemcontact te houden en dat is, wil je bot vangen, echt noodzakelijk! Overigens is een bellyboatvisser hier in het voordeel, aangezien deze geen anker nodig heeft, maar gewoon met de flippers een vaste positie kan aanhouden!

Driftzak

Op dagen dat er slechts een zwakke wind staat, is het gebruik van een kleine driftzak een goed alternatief. Ik gebruik graag een IKEA-tas die ik met een koord van drie meter lengte aan de kont van de kajak vastbind. Hiermee kan ik de kajak nagenoeg stilleggen. Het wisselen van stek gaat met een drifzak natuurlijk net iets vlotter en lichter dan met een bodemanker. Het mooiste bij het gebruik van een driftzak is, wanneer de wind parallel aan de dammetjes staat waar je langs af wilt driften. Je kunt dan echt heel relaxed een groot gedeelte van het meer uitkammen. En als je dan opeens op een kort stukje getrakteerd wordt op meerderen aanbeten, is een bodemankertje natuurlijk zó uitgelegd, zodat je de stek aan een nauwkeuriger ‘onderzoek’ kunt onderwerpen. Doe dat trouwens maar gerust, want botten zwemmen zelden alleen. Sterker nog: op diverse plekken ving ik op een oppervlakte van zo’n 50 vierkante meter soms wel tien tot vijftien vissen achter elkaar!

Shadjes en loodkopjes

Welke softbaits zijn nu geschikt? Op dagen dat de botten stevig azen, zal het niet veel uitmaken. Alles wat beweegt wordt als voedsel beschouwd. Toch blijken de slankere shadjes, slugjes en twistertjes het ’t beste te doen. Goede vangsten boekte ik aan kleine transparante twistertjes van vier tot zes centimeter lang en voorzien van gouden glittertjes. Ook de kleinste versie Komodoshad van Spro, een shad die ik in de grotere maten op het zoete graag inzet op baars en snoekbaars, bleken de gemeen loensende platte rovers bijzonder aantrekkelijk te vinden. Geen wonder; dit shadje is bijzonder soepel en kwispelt al bij de minste beweging. Verder kun je natuurlijk naar hartenlust experimenteren met garnaal- en visimitaties. Wat kleuren betreft: op helder water zoals het Oostvoornse Meer zijn natuurlijke kleurtjes altijd goed. O ja, omdat er van die ieniemienie softbaitjes op de haaksteel worden geschoven, zijn loodkopjes met een loden weerhaak totaal ongeschikt. Dan scheurt het softbaitje geheid uit, waardoor het al snel afgezakt in de haakbocht komt te hangen.

Ik knip overigens van álle loodkoppen, ook bij de allerzwaarste, die loden weerhaken weg. Een shad is dan namelijk véél mooier op de haak te schuiven en met een druppeltje secondelijm is het kunstaas muurvast te zetten. Helemaal ideaal zijn de van een rvs weerhaakje voorziene jigkopjes. Ook op déze kopjes zet ik trouwens het aasje vast met een drupje secondelijm. Dan gaan ze zeker meerdere botten mee!

Tactiek

De tactiek is simpel, maar vraagt wel wat fingerspitzengefühl. Wie bijvoorbeeld gewend is om op platvis te vissen met een strandpook van 4,5 meter, waarmee hij anderhalf ons lood 150 meter de zee in dirigeert, of wie vertrouwd is met het verticalen op gul met 70 grams koppen, zal werpend met 5-grams kopjes in het begin het gevoel hebben in het luchtledige bezig te zijn. Wie echter gewend is om op het binnenwater werpend op baars en snoekbaars te vissen, zal op Oostvoorne het spelletje al gauw genoeg door hebben en waarschijnlijk dan ook al snel op een felle bottenaanbeet getrakteerd worden.

Hoe pakken we het dan aan? Wel, je werpt het kunstaasje richting strekdammetje, sluit de beugel en wacht tot de lijn slap valt. Draai nu de bocht uit de lijn, tik het aasje op, draai ondertussen twee slagen binnen en houd de hengeltop vervolgens stil in de 11-uur-stand. Nu begint het kunstaasje met zijn afdaling en naarmate je met je aasje dichterbij de bellyboat of kajak komt, duren de afzinkpauzes natuurlijk steeds langer. Dat willen we ook juist hebben, want ondertussen hebben de schele platterikken volop de tijd om likkebaardend te loeren naar het vermeende hapje. De vis komt los van de bodem en slokt het aasje op, zodat je een droge ‘tik’ op de hengeltop voelt. Geef nu meteen een ‘tikkie trug’ en je zult merken, dat de vis meestal ook echt gehaakt is. De aanbeten kunnen ongekend fel zijn vanwege optredende voedselnijd.

Als er twee of drie (of meer) botten achter een aasje aanzwemmen, dan zal degene die het eerst komt, het eerst malen, nietwaar? Het eerste gevoel na een aanbeet is dat van een plastic zak aan het eind van de lijn, maar als je vervolgens de druk opvoert, dan zal de bot met felle slagen richting bodem fladderen en jou een kromme hengel, zingende molenslip en grijnzende smoel bezorgen. Want, mits met het juiste (lichte) materiaal bevist, knokt de bot centimeter voor centimeter voor wat ie waard is! Exemplaren van 30-35 centimeter zijn heel gewoon, terwijl er met enige regelmaat een echte plaat van 40-plus tussendoor gaat. Het is, zeker onder zonnige omstandigheden, een prachtig gezicht om zo’n fraai getekend zwemmend palet in het heldere water aan de oppervlakte te zien komen om ‘m vervolgens, een forse kolk achterlatend, weer met zijn beste vlinderslag de diepte in te zien schieten!

Veiligheid

Voor wie vertrouwd is met de ruwe golven en de stevige stroming waar we op zee vaak mee te maken hebben, zal het Oostvoornse Meer de uitstraling hebben van een rustig plasje. Echter, gezeten in een bellyboat, kajak of kaboat ben je kwetsbaar. Velen zullen gezien hebben hoe Ed Stoop tijdens opnames voor Vis-TV bij de aanbeet van een forel zijn evenwicht verloor en omsloeg. Iets dergelijks overkwam mij afgelopen jaar ook. Na het vangen van enkele fraaie botten vielen de aanbeten stil. Ik peddelde naar een nieuwe stek en liet ondertussen een klein plugje meehobbelen. Omdat ik – dom, dom! – mijn hengelsteun thuis had gelaten, klemde ik de handgreep van mijn hengel tijdens het roeien tussen mijn benen. Nog geen vijf minuten later krijg ik een beuk van een aanbeet. Een gierende slip en een krom slaande hengel doet me opveren. De hengel schiet tussen mijn benen vandaan en de molen blijft hangen achter het bankje van de kaboat. Ik spring overeind om de hengel te pakken en voor ik er erg in heb, lig ik naast de kaboat in water van 7 graden Celsius. De hengel zie ik overboord vliegen.

Het drama is echter nog niet compleet. Ik probeer terug aan boord te klauteren en zie het statief met mijn fotocamera kantelen en overboord slaan. In een reflex schop ik er met mijn voet naar en – hoe wonderlijk – de camera blijft met de draagriem aan mijn voet hangen! Ik leg ‘m terug in de kaboat en zwem, me vasthoudend aan de kaboat, richting oever. Ik voel geen paniek en prent me in, dat mijn zwemvaardigheid (ik heb jarenlang in clubverband gezwommen) me niet in de steek zal laten. Gelukkig is de wind, waar ik tegenin moet zwemmen, niet ál te sterk, anders had ik dit nooit gered. Gelukkig draag ik ook een zwemvest – altijd in de kaboat – zodat, mocht er kramp optreden, ik toch zal blijven drijven. Na tien minuten straffe beenslag zie ik de zandbodem onder me verschijnen. Eenmaal ik kniediep water kan ik weer instappen. Kletsnat en rillend peddel ik terug richting auto. Met een verzopen camera en telefoon en – het allerergste – een hengel overboord met een forel (hoe groot zou ie geweest zijn?) aan de andere kant van de lijn. Ik probeer troost te putten uit de gedachte dat hij zich weet te bevrijden van het enkele haakje, maar de twijfel daarover blijft zeer doen. Gelukkig maar, want dat is een teken dat ik nog leef… De moraal van dit verhaal is duidelijk. Ook vredig stilstaand water is niet ongevaarlijk. Wind en onderkoeling kunnen zwemmen moeilijk of zelfs onmogelijk maken. Daarom is het dragen van een zwemvest een absolute must. Ik heb mijn piepschuimen vestje inmiddels vervangen door een comfortabeler te dragen zelf opblazend vest met een drijfvermogen van 275 Newton. Dat kost een paar centen, maar alleen zo’n vest zal je tijdens de koude maanden, als je veel kleding aanhebt, zodanig drijvend houden dat je kunt blijven ademhalen. De eerste voorwaarde om te kunnen overleven en dat mag gerust iets kosten, want je leven is niet in geld uit te drukken.

Verslavend

Al zal het Oostvoornse Meer ook voor mij vooral een targetwater voor forel blijven, toch hoop ik er met name in die ‘zoete roofvisloze’ lentemaanden nog vaak bot te mogen vangen. Op de wijze zoals hierboven omschreven is dit om de drommel geen plaag, maar een vreselijk verslavend spelletje!

Wilfred van Nunen

Een rover met een haarscherpe blik. Hoofdrolspeler in een vreselijk verslavend spelletje.